Từ khi học cấp 3 tôi đã có cảm giác mình không nên thi ĐH. Tôi chỉ thích làm đầu bếp. Nhưng ở thời đó, có đứa con không vào ĐH là nỗi xấu hổ của cả gia đình, nên tôi đành cố thi cho đỗ. Dù thời ĐH rất vui, nhưng xét lại nó với óc thực dụng, tôi thấy kiến thức ĐH gần như chẳng giúp gì cho công việc tôi làm suốt 10 năm qua cả.
Nếu bạn có khả năng tự học, học ĐH rất phí thời gian. Sv phải học nhiều môn phụ không liên quan, môn chính thì kéo dài lê thê. Đã vậy giảng viên ít người nói được gì thú vị, đa phần chỉ nhai lại sách. Các thầy cô lớn tuổi thường nhiều insights nhất, nhưng hay sa đà vào kể chuyện cá nhân. Trừ vài nghề đặc biệt như Y hay nhạc, họa; tôi không nghĩ ra ngành nào mà không thể gói gọn phần chính trong 1 năm học để tiết kiệm thời gian cho những sinh viên giỏi.
Nhưng phí thời gian thôi còn đỡ. Nhiều bạn chọn sai trường, sai ngành, vừa mất thời gian vừa không được gì. Tự dưng bạn mất 4 năm học thứ mình không thích, hoặc thứ mình thích nhưng giảng viên dạy dở ẹc. Sinh viên đâu được chọn giảng viên.
Học ĐH cũng rất tốn kém. Hồi xưa học mỗi năm chỉ hết 2-3tr, thi lại học lại 50-200k. Bây giờ học phí nhẹ nhàng cũng 20tr/năm. Hệ chất lượng cao có thể lên đến 60-80tr, liên kết lấy bằng nước ngoài lên tới vài trăm triệu. Với đà tăng này, con nhà nghèo khó lòng mà đi học. Cần biết rằng để vay tiền học từ quỹ chính sách, bạn phải có giấy tờ chứng minh hộ nghèo, và khoản được vay cũng rất nhỏ. Ra trường xong, một phần rất đông chỉ loanh quanh mức lương dưới 15tr trong nhiều năm. Vậy xét từ quan điểm đầu tư thuần túy, ĐH chưa phải là một khoản sinh lời tốt lắm. Còn nếu bảo giáo dục có nhiều giá trị vô hình khác, ta lại phải nhớ rằng những kẻ lừa đảo cũng hay quảng cáo về giá trị vô hình, giá trị đi theo suốt cuộc đời, đẳng cấp…
Từ góc nhìn lịch sử, trước thế kỷ 20, trẻ 12-13 tuổi trên hầu khắp thế giới phải lao động hoặc chí ít là đi học nghề. Ngày nay có người đi học đến ngót 30t vẫn chưa đi làm! Tại sao chúng ta phải ra xã hội chậm hơn trước tới cả chục năm?
Tôi vẫn nghĩ đại học là con đường đúng đắn, nhưng nó không dành cho tất cả. Đã đến lúc cha mẹ để trẻ con được đi những ngã rẽ khác phong phú hơn trong cuộc đời và thôi cho rằng ĐH là tốt nhất.
