“Urban legend” là những câu chuyện bí ẩn không rõ nguồn gốc được truyền miệng trong thành phố, giống như truyền thuyết thời xưa. Urban legend phổ biến nhất là những câu chuyện ma dưới dạng “Bạn của bạn tao có lần nhìn thấy”.
Như mọi đô thị khác, HN không thiếu những urban legend rùng rợn. Khoảng năm 96-97, ở HN rộ lên tin đồn về một bọn chuyên đi rạch mặt trẻ con. Cứ tối đến bọn này đi xe máy và dùng dao lam cứa vào mặt những đứa đi sát lề đường. Vì câu chuyện ấy nên có một dạo chúng tôi sang nhà bạn sinh nhật phải có bố mẹ đèo đi, không được đi bộ một mình. Check lại vụ này trên internet tôi không thấy có ai nhắc tới. Có lẽ do thời đó chưa có mạng để lưu lại, hoặc nó chỉ là urban legend trong phạm vi bến xe Giáp Bát nơi tôi sống, một nơi nhiều tội phạm hồi thập niên 90.
Urban legend nổi tiếng khác mà 8X-9X đời đầu chắc chắn đều nhớ, đó là vụ Thánh Vật Sông Tô Lịch hồi 2007. Một đội công nhân nạo vét sông Tô Lịch tình cờ đào trúng một khu mộ cổ gồm hài cốt, xương và răng của voi, ngựa; tiền cổ, đồ gốm, và kỳ dị nhất là những cọc gỗ lim được bày trí quái lạ. Sau khi đào xới mộ, nhiều công nhân lên cơn động kinh, người nhà họ liên tiếp gặp tai nạn, bệnh tật. Việc thi công như bị ma quỷ phá: đắp đê đê vỡ, khoan thăm dò liên tục gãy mũi khoan. Một cụ thượng tọa được mời đến làm lễ giải, nhưng lễ xong cụ mất ngay. Giáo sư Trần Đình Vượng đến xem, cho rằng cọc gỗ lim là trận đồ bát quái do quan Tàu là Cao Biền đặt ra để trấn yểm cửa thành Đại La, nhằm chặn người tài sinh ra từ đất Việt. Câu chuyện nếu chỉ truyền miệng chắc không ai tin, nhưng nó lại được in tới 3 số trên báo Bảo Vệ Pháp Luật, một tờ báo giấy của nhà nước! Kết quả là số báo ấy cháy hàng, dân HN phải chuyển qua mua bản photo mờ nhoẹt giá 5k trong khi bát phở năm ấy chỉ 15k. Không chỉ người lớn mà cả trẻ con ở trường cũng thậm thụt chuyền tay nhau bản photo và đồn đoán này nọ. Người dân đổ xô tới chỗ khai quật và thờ lạy khúc gỗ vớt lên từ lòng sông, thành ra có luôn một cái miếu mọc ra ở đó.
Là những câu chuyện không được kiểm chứng và không rõ nguồn gốc, nhưng việc urban legend được lưu truyền mạnh mẽ trong thành thị chứng tỏ chúng nói lên được một cảm xúc hay niềm tin thầm kín nào đó của chúng ta.
